برنامه برای حضور در شورای اسلامی شهر مشهد دوره ششم بر پایه درک و شناخت اینجانب از وظایف و حدود اختیارات اعضا شورای شهر و همچنین شناخت نسبی از وضعیت موجود شهر و سیستم مدیریت شهری ( باتاکید بر شورای شهر و شهرداری مشهد) تدوین شده است.
با توجه به این که معتقد هستم یک عضو شورای شهر بیش از آن که نظریه پرداز در حوزه مسائل تخصصی باشد باید هنر مشارکت کلیه ارکان مدیریت شهری با اولویت مردم را داشته باشد ، در این برنامه بیشتر به ابزارهای مورد نیاز برای اجرای صحیح وظایف در حدود اختیارات خواهم پرداخت .
اعلام وضعیت موجود و چشم انداز شهر مشهد و راهبردها و راهکارهای عملیاتی در اسناد متنوع بالادستی( از جمله بخشنامه بودجه سال ۱۴۰۰ شهرداری های کشور، برنامه عملیاتی شهرداری مشهد، سند چشم‌انداز مشهد ۱۴۰۴ ،طرح جامع توسعه و عمران شهر مشهد و…) ذکر شده است و نیازی به تکرار مکررات نیست، لذا براساس براساس قوانین بالادستی و حدود واختیارات شوراها، نظریات و برنامه های اجرایی را اعلام خواهم کرد.
با توجه به اینکه مخاطب این برنامه مردم و متخصصین می باشد، اصل اختصار در این برنامه رعایت شده است.با توجه به اینکه برنامه مذکور صرفا براساس اطلاعات تخصصی وتجارب شخصی بنده ترسیم شده است، قطعا کامل و جامع نخواهد بود و صرفا جهت اعلام مواضع تخصصی بنده در خصوص شورای اسلامی شهر می باشد. این برنامه جهت اطلاع عموم منتشر خواهد شد و امید است در برنامه جامع مدیریت شهری دوره ششم نقشی هرچند اندک داشته باشد.
1- چشم انداز شورای اسلامی شهر مشهد 1404
از طریق همکاری مردم دور نما و تصویری که از وضعیت آینده شورای اسلامی شهر مشهد ترسیم نموده ام به شرح ذیل می باشد
شورای اسلامی شهر مشهد
- شورایی توانمند در مدیریت یکپارچه موضوعات شهر مشهد در تعامل سازنده با کلیه ذی نفعان (شهروندان و انجمن های تخصصی و مردم نهاد ،آستان قدس رضوی، نهادهای عمومی و سازمان های خدمات رسان و…
- قانون گذار عادل و پاسخگو
- شورایی پیشتاز و موثر در تشکیلات شورای عالی استان ها
2- استراتژی و برنامه بلند مدت شورای اسلامی شهر مشهد
برنامه بلند مدت و راهنما برای تعیین جهت و مسیر راه حرکت شورای اسلامی شهر براساس وظایف شورای شهر مندرج در ” قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهردار” ، ماده 80 قانون شوراها و همچنین تجارب اجرایی بنده تدوین شده وسعی شده است برنامه تدوین شده کاملا در حیته اختیارات و محدوده وظایف قانونی ترسیم شده باشد. اولویت های مشخص شده براساس اهمیت موضوع و همچنین بیشترین حجم فعالیت مورد نیاز در آن حوزه طراحی شده است. شاید بخشی از مورا دذکر شده از نظر اهمیت دارای بالاترین درجه باشد ولی با توجه به عملکرد شورا در دوره های گذشته، نیاز به نگاه ویژه نداشته باشند، این موارد در اولویت های نخست قرار نخواهند گرفت.
استراتژی و برنامه بلند مدت تدوین شده بر اساس اولویت ها به شرح ذیل می باشد:
- برنامه ریزی درخصوص مشارکت انجمن ها و نهاد اجتماعی مردم نهاد NGO و کلیه نهادهای عمومی و دستگاه های اجرایی در مدیریت شهری مشهد
- برقراری عدالت و شفافیت در انواع مصوبات شورا ( به ویژه نرخ انواع خدمات و مجوزات)
- مدیریت و نظارت بر سرمایه های نقدی و غیر نقدی
- اصلاح و توسعه قوانین ، دستورالعمل ها و فرآیندهای مدیریت شهری ( به ویژه فرآیندهای حاکم بر انواع پروژه های سرمایه گذاری و توسعه وعمران شهری) با هدف ایجاد تناسب میان پروژه های جدید و فرآیندهای قدیم
- رونق بخشی به فضاهای شهری با اولویت گسترش و توسعه مراکز فرهنگی، گردشگری و ورزشی
- تعیین تکلیف طرح های توسعه شهری( طرح جامع، تفصیلی و سایر طرح های موضوعی وموضعی) و ایجاد و توسعه مراکز رصد و تحلیل اطلاعات شهری
- انتقال دانش کلان شهرها در حوزه مدیریت شهری با هدف ارتقا نحوه مدیریت شهری در کشور
3- برنامه میان مدت (1404 – 1400) شورای اسلامی شهر مشهد
براساس استراتژی ها تدوین شده برای شورای اسلامی شهر مشهد، برنامه های میان مدت به شرح ذیل می باشد.
3-1- برنامه ریزی درخصوص مشارکت کلیه ذی نفعان
انجمن ها و نهاد اجتماعی مردم نهاد NGO و کلیه نهادهای عمومی و دستگاه های اجرایی در مدیریت شهری مشهد باید نقش آفرینی کنند.
3-1-1- تشکیل سامانه تعاملی مدیریت شهری مشهد
اعضای شورای شهر باتوجه به عضویت در کمیسیون ها ، هیات ها و کارگروه های متعدد دستگاه های اجرایی باید خود را مجهز به سایر اطلاعات و قوانین نیز نمایند ( ازجمله ماده ۶۴ قانون مالیات های مستقیم، انجمن کتابخانه های عمومی شهرستان، کمیسیون ماده ۵ قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و…) تا زمینه ساز تعامل سازنده و هماهنگ شود.
با کمک کلیه ذی نفعان شهر مشهد ( شهرداری، آستان قدس، سرمایه گذاران بخش خصوصی، نهادهای عمومی و دستگاه های خدمات رسان سند توافق نامه ای مشترک در کلیه حوزه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی، رفاهی برای مدیریت شهر تدوین و براساس مفاد این توافق نامه ومرام نامه، موضوعات مختلف شهر مشهد را مدیریت خواهیم کرد. همچنین اولین اصل در همکاری سازنده، ارائه اطلاعات شفاف در سریع ترین زمان ممکن و ایجاد سامانه دو طرفه تعاملی(سایت-پیام رسان- جلسات حضوری) میان کلیه ذی نفعان مدیریت شهری است.
3-1-2- تغییر محتوایی روابط عمومی شورای اسلامی و شهرداری
تبدیل روابط عمومی شورای اسلامی شهر و شهرداری از کانال اطلاع رسانی گزارش عملکرد مدیران شهرداری به شبکه تعاملی اطلاع رسانی سریع و شفاف به مردم (در خصوص آخرین مصوبات، دستورالعمل ها،قیمت ها، تخفیف ها و…) و همینطور پاسخ به سوالات مردم
3-1-3- یکپارچه کردن خدمات شهرداری مشهد
با هدف اطلاع رسانی عمومی در زمینه وظایف و خدمات شهرداری، پرتال شهرداري مشهد به همراه تعداد زیاد ساب پرتال واحدهاي تحت پوشش تجمیع خواهد شد
3-1-4- تغییرات بنیادین ساختار شورای اجتماعی محلات
بازبینی ساختار و بدنه شورای اجتماعی محلات در راستای تبدیل به بازوی کمکی کمیسیون های تخصصی شورای شهر (دریافت مشکلات ،راه حل های مردمی و نظارت بر اجرای مصوبات توسط مردم)
3-1-5- تکمیل اعضا خارجی کمیسیون های تخصصی شورا
دعوت از کارشناسان خبره و صاحب نظر فارغ از گرایشات سیاسی و فراهم نمودن امکان تعامل ونظرخواهی و استفاده از توان بخش خصوصی
3-2- برقراری عدالت و شفافیت در انواع مصوبات شورا
3-2-1- افزایش مصوبات موضوعی نسبت به مصوبات موضعی و خاص
بیشترین زمان کمیسیون ها باید درخصوص بررسی لوایح موضوعی باشد تا لوایح موضعی برای پروژه های خاص ، به نحوی که با تدوین قوانین، دستورالعمل ها وفرآیندها، موضوعات در حداقل زمان ممکن پاسخگویی گردد و نیاز به طی نمودن فرآیندهای طولانی بوروکرواسی در شهرداری و شورای اسلامی شهر نباشد
3-2-2- عدالت در نرخ گذاری خدمات و مجوزات
عدالت در این بحث به دو مفهوم اشاره دارد نخست تناسب بین خدمت و مجوز صادر شده با مبلغ دریافت شده و همچنین اطلاع رسانی به موقع در خصوص موعدهای تغییر نرخ ها به صورت عمومی
3-3- مدیریت و نظارت بر سرمایه های نقدی و غیر نقدی
به نظر می رسد سرمایه های غیر نقدی از جمله حلقه های مفقودی مدیریت شهری در سال های گذشته بوده است، به همین دلیل در این برنامه، سرمایه های غیر نقدی در اولویت برنامه های کاری قراردارد.
3-3-1- ارتقا سلامتی شهروندان به عنوان سرمایه اصلی شهر
تدوین و تصویب برنامه ارتقای سلامت اجتماعی متناسب با اولویت‌ها و نیازهای شهر مشهد و با هدف ارتقای کیفیت زندگی و افزایش نشاط اجتماعی و پیشگیری از آسیب‌های جسمانی و اجتماعی در شرایط فعلی ( انتشار ویروس کرونا و مشکلات اقتصادی)در شهر ضروری است.
3-3-2- انتخاب شهردار اصلح جهت مدیریت ونظارت بر سرمایه های نقدی و غیر نقدی
انتخاب شهردار به روش علمی و با استناد به امتیارهای کسب شده در حوزه های مختلف علمی وتوانمندی اجرایی و به دور از اعمال نظرات گروه های خاص باید صورت پذیرد.همچنین رصد اطلاعات به صورت دوره ای موجب افزایش یا کاهش امتیازات شهردار و معاونین ایشان خواهد شد. لذا هرگونه تذکر یا تغییر باید به استناد موضوعاتی باشد که در زمان انتخاب شهردار لحاظ شده است.معیارهای مذکور از تعامل اعضا شورا با مردم ونخبگان حاصل خواهد شد، لذا اعلام معیارها توسط اینجانب موضوعیت نخواهد داشت.
3-3-3- نظارت بر سرمایه های انسانی شهرداری مشهد
شورا به هیچ عنوان حق دخالت در عزل و نصب ها رو نداشته ولی با توجه به اینکه عملکرد نیروی انسانی شهرداری مشهد هم به عنوان سرمایه محسوب شده وهم تاثیر مستقیم بر رضایت مندی شهروندان دارد، حتما در موضوعات ذیل ، الزاماتی برای شهرداری وضع خواهد نمود:
- شناسايي اهم نارسائی ها و مشکلات حوزه منابع انسانی
- تدوین نظام اثربخش برای ارزشیابی عملکرد کارکنان
- تدوین نظام شناسائی، انتخاب وانتصاب مدیران
- تدوین نظام جامع رفاهی با هدف ارتقا تعلق سازمانی، احساس امنیت و رضایت شغلی کارکنان
- آموزش هدفمند کارکنان با هدف یکسان سازی اطلاعات به ویژه در حوزه شهرسازی و پرهیز از تفسیرهای متعدد
3-3-4- نظارت بر ناهماهنگی های سیستم مدیریت شهری به ویژه شهرداری مشهد
ولی حتما باید در ناهماهنگی های سیستم مدیریت شهری که نشات گرفته از عملکرد ضعیف یا ناهماهنگی معاونین یا مدیران شهرداری است ورود کند.
شهردار را موظف نموده تا پایش علمی معاونین و مدیران خود راطراحی و عزل ونسب ها را براین اساس انجام دهد،
الزام شهردار به ارتباط یکپارچه کلیه مدیریت ها، مناطق، معاونت ها و سازمان شهرداری و پرهیز از اقدامات موازی یا غیر همسو
3-3-5- نظارت بر اولویت هزینه کرد مالی در شهر
یک عضو شورای شهر به عنوان امانتدار اموال عمومی شهر باید علاوه بر وظایف ذاتی نظارت مالی (بررسی کامل صورت جامع درآمد و هزینه شهرداری هر شش ماه یکبار و اطلاع رسانی به مردم، تصویب بودجه، اصلاح ومتمم بودجه وتفریق بودجه ، وام ها ، کلیه معاملات و …) در اولویت هزینه کرد شهرداری در شهر نیز نظارت جامع داشته باشد. شهرداری ها تمایل بیشتری به هزینه کرد در پروژه های روبنایی (مجتمع ها، پل ها، نمایشگاه ها و…) دارند تا پروژه های زیربنایی بلند مدت (بیش از 4 سال دوره شورا)
3-4- اصلاح و توسعه قوانین ، دستورالعمل ها و فرآیندهای مدیریت شهری
اصلاح و توسعه قوانین ، دستورالعمل ها و فرآیندهای مدیریت شهری ( به ویژه فرآیندهای حاکم بر انواع پروژه های سرمایه گذاری و توسعه وعمران شهری) با هدف ایجاد تناسب میان پروژه های جدید و فرآیندهای قدیم باید صورت پذیرد.
قوانین وضع موجود در حوزه فعالیت شوراها، شهرداری و سایر ارگان ها و نهادهای عمومی به هیچ عنوان تناسبی با پیشبرد سریع امور ندارد. چالش‌هاي متعدد فرآيندي و لزوم اخذ مجوزات متعدد و مشروط، طولاني شدن فرآيند اجرايي پروژه‌ها را به همراه داشته است و در نتيجه با افزايش ريسك‌هاي مالي متقاضیان ، احتمال شكست پروژه‌ها افزايش يافته كه در نهايت مانع از شكل‌گيري و توسعه پروژه‌ها در سطح كلان شهر مشهد ونارضایتی عمومی شده است. عمده اين چالش‌ها نيز ناشي از عدم وجود رويكرد بهره‌وري بهينه اقتصادي و ايجاد فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري با مشاركت بخش خصوصي در طرح‌ها و مقررات بالادستي است كه متاسفانه هر اقدامي در اين حوزه را مغاير با معيارها بالادست نشان داده و الزام به اخذ تاييديه مجدد، به مثابه مانعي در مسير توسعه عمل مي‌نمايد. در این خصوص برنامه ها به شرح ذیل اعلام می گردد:
- کوتاه کردن واقعی فرآیندهای صدور مجوزات شهرداری
- حل مشکلات میان شهرداری وشهروندان و سرمایه گذاران در اخذ مجوزات طولانی سایر ارگان ها
- تسهیل فرآیند انعقاد و ابلاغ قراردادهای سرمایه گذاری
- تصویب قوانین مختص پروژه های نوآورانه با حفظ مالکیت معنوی
- توسعه پروژه های زیرساختی و نوآورانه بلند مدت
- تعیین تکلیف موضوع دفاتر پیشخوان و تصویب حق الزحمه متناسب
- حذف فرمول های پیچیده مالی که سبب تفسیر رای های مجریان و گسترش فضای دلالی می شود
- اصلاح قوانین مشارکت به نحوی که سرمایه گذاران به دنبال مشارکت باشهرداری باشند،آورده شهرداری از پروانه ویازمین به موارد دیگر ازجمله خدمات مشاوره بازاریابی و… افزوده شود.
3-5- رونق بخشی به فضاهای شهری
رونق بخشی به فضاهای شهری با اولویت گسترش و توسعه مراکز فرهنگی، گردشگری و ورزشی
رونق فضای شهری مستلزم تغییر نگاه مدیریت شهری ازنگاه صرفا مالی به دیگاه کیفی (لحاظ نمودن امتیازات اشتغال زایی،حمایت ازکالای ایرانی،تقویت جایگاه گردشگری،ارتقا کیفیت فضاهای شهری در مواجهه با سرمایه گذاران و…) است.
برنامه های این بخش، شامل موارد ذیل می باشد:
- رونق فضاهای راکد شهری با تاکید ویژه بر طرح میدان شهدا، محدوده آبکوه وقلعه وکیل آباد
- تعیین تکلیف پروژه های نیمه تمام سطح شهر
- ساماندهی پیش خریداران،وضعیت وسرنوشت پروژه های شهری
- توسعه و تکمیل چرخه حمل ونقل عمومی(اتوبوس، قطار شهری، تاکسی، دوچرخه ، پارکینگ ومسیر پیاده)
3-6- تعیین تکلیف طرح های توسعه شهری و ایجاد و توسعه مراکز رصد و تحلیل اطلاعات شهری
برنامه های این بخش، شامل موارد ذیل می باشد:
- تعیین تکلیف طرح جامع و طرح های تفصیلی مشهد
- اجرای مناطق 17 گانه
- تکمیل و توسعه طرح همسان ضوابط شهرسازی
- ایجاد و توسعه مرکز رصد اطلاعات شهری
- متحد الشکل کردن و استاندارد کردن ساختمان های شهرداری با هدف افزایش کیفیت فضای خدمات رسانی به مردم
- ارتقا پیشخوان مردم در مناطق به قوی ترین بخش شهرداری( برای ارجاعات مناسب و کاهش سردرگمی مردم در مناطق)
3-7- انتقال دانش کلان شهرها در حوزه مدیریت شهری با هدف ارتقا نحوه مدیریت شهری در کشور
هدف اصلی شورای عالی استان ها براساس قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهردار مصوب 11/۳/1375 ارائه طرح به مجلس شورای اسلامی درخصوص مسائل کلان شهرداری و شوراها است. استفاده حداکثری از توان شورای عالی استان ها با هدف ارتقا مدیریت شهری هدف کلان این برنامه می باشد.
برنامه های این بخش، شامل موارد ذیل می باشد:
- تصویب مصوبات درخصوص تعامل حداکثری کلیه نهادهای عمومی و دستگاه های اجرایی با شهرداری و شورای اسلامی شهر
- تصویب مصوبات در خصوص افزایش اختیار شهرداری ها در مدیریت شهری
- انتقال دانش و تجارب شهرداری کلیه شهرها و رسیدن به قوانین مشترک در بین کلان شهرها
- تشکیل سامانه شفاف انتقال اطلاعات مدیریت شهری برای رسیدن به درک متقابل موضوعات و وحدت رویه در بین شهرهای مختلف
